به گزارش پایگاه خبری جهادپرس، استان تاریخی همدان زادگاه عالمان و فرزانگان نامداری است که نامشان در تاریخ ثبت و ضبط شده؛ وارستگانی چون شیخ «محمدهادی تألهی» که آوازه سلوک و عرفانش  از زبان شیخ محمدتقی انصاری، آیت‌الله مرعشی نجفی، آیت‌الله بهجت و آیت‌الله مدنی به گوش رسیده است.

این سالک فرزانه، سال 1279 قمری در یکی از خانواده‌های مذهبی  همدان متولد شده و در سایه پدری چون آیت‌الله شیخ «مرتضی تألهی» از سالکان پر آوازه زمان خود رشد کرد و به لطف این انتساب، شیخ محمد هادی از همان ابتدای نوجوانی توانست در محضر بزرگانی چون آیت‌الله میرزا علی آقا خلخالی، شیخ محمد بهاری، حاج سید علی عرب و آیت‌الله حیدر کسب فیض کند.

بعدها مدرسه زنگنه همدان مرکز تحقیق و تدریس شیخ محمدهادی شد و آثار گران‌بهایی از جمله حواشی بر قواعد انصاری، حواشی به متاجر شیخ، شرحی بر مجموعه حاج ملاهادی سبزواری، رساله‌ای در معرفت نفس، رساله‌ای در برکات و مشتبهات قرآن مجید، رساله‌ای درباره حضرت مهدی(عج)، رساله‌ای در تعقیبات نماز، رساله‌ای در فضیلت روز جمعه و رساله‌ای در رد صوفیه را تألیف کرد.

رساله‌ای در باب معرفت نفس، رساله‌ای در محکمات و متشابهات قرآن مجید، رساله‌ای دربارهٔ حضرت مهدی(عج)، رساله‌ای در رد صوفیه، رساله‌ای در تعقیبات نماز، رساله‌ای از فضیلت روز جمعه و مجموعه‌ای از مطالب متفرقه به صورت جنگ،[5] درسه جلد از دیگر آثار شیخ محمد هادی تألهی به شمار می‌رود.

در بزرگی مقام این عالم فرزانه و روحانی مجاهد همین بس که مقام معظم رهبری که در دیدار با مسئولان همدان گفته‌اند: «امثال آقانجفی و آقای تالهی افرادی بودند که رزمندگان دفاع مقدس به آنان مراجعه می‌کردند و این بزرگان هدایت کننده رزمندگان بودند».

او 26 آذر 1375 خورشیدی در 96 سالگی زندگی دنیوی را بدرود گفت، اما سخنان و اندیشه‌های ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشت که بعدها پسرش «محمدحسین تألهی»، مکتوبات پدر درباره موضوعات اجتماعی، تفسیری، دینی و مذهبی را گردآوری و در مجموعه‌ای 9 جلدی به نام «هادی»  منتشر کرد.

«هادی» 1، هزار و یک کلام از مکتوبات شیخ محمدهادی تألهی، «هادی» 2 در ولایت علی(ع) و ائمه معصومین، «هادی» 3 در موضوع عقاید دینی، «هادی» 4 در معرفت نفس، «هادی» 5 دستورات، «هادی» 6، «هادی» 7 در ادعیه، «هادی» 8 در نماز و «هادی» 9 شامل سخنرانی‌های این پیر فرزانه پس از نمازهای جماعت در مساجد همدان است.

از سخنان ارزشمند آیت الله شیخ محمد تألهی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

« اگر مثلاً نماز صبح از ما فوت شود، قضا شود هیچ باک نداریم، غصه نمی‌خوریم ولی 10 تومان ضرر به ما وارد شود، غصه می‌خوریم و متأثریم؛ می‌خواهی بدانی ایمان داری یا نه؟ ملاحظه کن ببین نماز صبحت قضا شود بیش‌تر غصه می‌خوری، یا 10 تومانت از بین برود…».

« ...از تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) نباید غفلت کرد که فوائد آن بی‌شمار و منافع آن بسیار است. همین قدر بس که امام(ره) می‌فرماید: «اگر چیزی از این تسبیح بهتر بود، حضرت رسول(ص) آن را به حضرت فاطمه(س) سفارش می‌فرمود چون محبوب‌ترین زنان نزد رسول خدا(ص) فاطمه(س) است، چنان که محبوب‌ترین مردان نزد آن جناب شوهر این مخدره جناب علی (علیه السلام) بود»».

فرمول عارف فرزانه برای عاقبت بخیری

استاد موسوی مطلق هم در کتاب «عطش حضور » درباره آیت‌الله تألهی آورده است:

«یک سال قبل از رحلت عالم ربانی، آیت‌الله زاهد متقی، آقای حاج شیخ هادی تألهی جولانی همدانی(ره) در حالی که از ارومیه از تبلیغ باز می‌گشتم، به محضر نورانی‌اش مشرف شدم. هنگامی که قصد داشتم محضرش را ترک کنم، فرمود: بنشین! دوباره نشستم.

باز فرمود: بسم الله الرحمن الرحیم؛ آخوند (منظور از آخوند شاید آخوند ملا علی معصومی همدانی باشد) به ما گفت: «الحذر! الحذر! الحذر! من قواطع الاربعة: کثرة الکلام، کثرة الطعام، کثرة المنام، کثرة المجالسة مع الأنام و علیک بتقلیبها و تبدیلها بذکر الله الملک العلام فی اللیالی و الایام.

دوری کنید، دوری کنید، دوری کنید از چهار چیز: 1- زیاد صحبت کردن؛ 2- زیاد خوردن؛ 3- زیاد خوابیدن؛ 4- و زیاد معاشرت کردن با افرادی که در خواب غفلتند و بر تو باد که این امور را تبدیل و منقلب کنی به ذکر خدایی که ملک است و قدوس است و عزتمند حکیم».

سپس ادامه داد: «صمت و جوع و سهر و خلوت و ذکر به دوام» ناتمامان جهان را کند این پنج تمام ».                  

کنگره بزرگداشت آیت‌الله شیخ محمد هادی تألهی 28 آذر همزمان با سالروز شهادت آیت‌الله دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد، وزیر علوم و آیت‌الله صدیقی، امام جمعه موقت تهران در مرکز همایش‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان برگزار می‌شود.